raggissimo

Hann var barón, hún var öskubuska. Þau voru glæsilegasta parið í Evrópu ca 1960. Nina og Friðrik.

Meðan rokkið tryllti kanann, þá var kalypsó málið í Evrópu. Sexí ryþmi og einfaldar melódíur sem Baron Frederik Jan Gustav Floris van Pallandt frá Hollandi hafði með sér til Danmerkur þegar stutt varð um nám í landbúnaði á Trinidad.

Friðrik var myndarlegur snáði sem náði sér í gullfallega kærustu í Köben. Saman sungu þau uppáhaldslög Frissa frá Trinidad og slógu gersamlega í gegn, ung, glæsileg og með blátt blóð í æðum.

Þau áttu hvern smellinn á fætur öðrum útum alla Evrópu, líka í Asíu og Ástralíu, meir að segja í Ameríku.

Nina og Friðrik komu til Íslands og héldu tónleika í Reykjavík, 1962.

Saga þeirra er afskaplega sérstök og varð mjög dramatísk. Ég ætla að rekja hana í þættinum TRIO á Rás 1, miðvikudaginn 11. Feb.

Undanfarið hefur ný plata, „Happiness & Woe“ með Bob Justman, verið á fóninum. Bob er íslenzkur drengur sem er greinilega afar vandvirkur í hljóðveri og hefur lagt mikla vinnu og alúð í verkefnið. Hann er með topp músikanta með sér og sjálfur spilar hann laglega á ýmis hljóðfæri.

Happiness & Woe er það sem bretar kalla „bedsit music“, innhverfar og lágstemmdar hugleiðingar um ástina og lífið, en með drjúgu dassi af angst og sjálfsvorkunn.

Þetta er ágætis frumraun (veit ekki til að BJ hafi gefið eitthvað út áður). Pródúksjónin er vönduð, frekar fínlegur og brothættur hljóðheimur er presenteraður hér og hann rímar nokkurn veginn við þann tón sem er að finna í textunum.

BJ treður ekki nýja slóð með lagasmíðum sínum og sýnir ekki mikil tilþrif, hvorki í harmóníu né melódíu. Þetta er heldur ekki tilþrifamikil tónlist. Spennan og dramatíkin felst í einfaldleikanum í tónlistinni og tilvistarkreppunni, týndri ást og einmannaleika í textunum.

Gallinn er hins vegar sá að textarnir eru lakasti parturinn og draga heildina lóðrétt niður. Sem er synd, því ef BJ hefði lagt álíka alúð og vinnu í textann einsog tónlistina, þá hefði útkoman orðið umtalsvert mikið betri.

**

Þau eru ýmis skemmtilegheitin sem maður lendir í sem betur fer. Fyrir nokkuð mörgum mánuðum var stofnuð hljómsveit, sem átti að vera húsband á Púlstofu á vafasömum stað á Hverfisgötunni. Á Púlstofunni var spilað kúluspil af ýmsum sortum, haldin bridge og skákmót. En í raun varð þetta félagsheimili fyrir alls kyns lífskúnstnera á mjög svo mismunandi þroskastigi.

Húsbandið átti að spila einu sinni til tvisvar í mánuði, flytja eigin lög og vera vettvangur fyrir þá söngvara og föruskáld sem ýmist sátu þarna slímsetur eða ráku inn nefið. Kombóið var skipað einum barþjóni Púlstofunnar, trúbadúr frá Ólafsfirði og yðar einlægum. Gigginn urðu ekki fleiri en 2. Ekki vegna þess að þau væru svo mislukkuð, tværtimod. Heldur vegna þess að hinir menningarlegu sinnuðu vertar urðu þreyttir á þeirri lýjandi vinnu sem fylgir svona rekstri og snéru sér að öðru. Þá tók við mannskapur sem hafði aðrar hugmyndir um kúltúr og húsbandið var rekið án nokkurra málalenginga.

Húsbandið hafði þegar hér var komið sögu fengið nafnið Gæðablóð og munstrað í þokkabót servetrísu af svo gott sem næsta bar. Fjórða næsta bar ef farið er beint í vesturátt. Það var gert vegna þess að hún syngur svo vel. Það þótti líka mjög til bóta að fá kvenmann í frontinn til að bæta lúkkið á bandinu.

Gæðablóðin lentu á götunni. Við tók eyðimerkurganga sem stóð í nokkra mánuði. Hjartað sem dældi blóðinu sló dauft en lifði þó. Það voru spiluð nokkur tilgangslaus og misheppnuð lausagigg þar sem enginn hlustaði, allir görguðu og bandið var hálflamað.

Þá gerðist undrið. Organiseraði ekki bassaleikarinn, barþjónninn af Púlstofunni, músikalskan kabarett í kjallara við Þingholtsstræti. Prógrammið var útpælt og hannað til að spila á tilfinningaskalann allan hjá áheyrendum. Að vísu mætti vel innan við milljón manns á gjörninginn en stemningin var ósvikin og tótal sökksess að mati færustu og reyndustu manna.

Gæðablóðin byrjuðu án söngkonu. Trúbadúrinn Ólafsfirzki söng sína ljúfsáru söngva um frænkur og ömmur, ljósaperur og flugur og það mátti heyra rykið falla. Það sást varla þurr vangi í kjallaranum og tónninn hafði verið sleginn.

Þá tók Frú Birna við. Til að auka enn frekar á unað ljóðalesturs hennar var fenginn trúarleiðtogi utan úr bæ til stuðnings, kosmísk vera sem þandi fimbulorgan. Barþjónninn fyrrverandi galdraði seið úr undirdjúpunum. Frú Birna er engu lík. Reynsla hennar af baráttunni fyrir frelsi og jafnrétti hefur ekki gert hana hokna, öðrunær. Hún stóð keik og ljóðaði um ástina af stakri snilld, innlifun og mildri dramatík með einhverjum flottustu pósum sem hafa sézt við þIngholtsstrætið og þótt víðar væri leitað og annars staðar. Salurinn sefaðist.

Gæðablóðin stigu aftur á svið og nú með söngkonuna fremsta. Ástar og saknaðarljóð úr kvikmyndum, blágresi og Ólafsfirði voru sungin, plús eitt frá Svíþjóð, sem ég veit ekki enn hvað fjallar um. En engu að síður þá var sambandið milli hljómsveitar og áheyranda komið á slíkt stratóferískt flug að ekkert gat klikkað. Enda klikkaði ekki neitt nema einn e strengur í grænum Gretsch, sem sakaði engann nema eigandann.

Ég hef aldrei verið sáttur við hið vafasama gastrónómíska hugtak; rúsínan í pylsuendanum, af frekar augljósum estetískum ástæðum sem ég þarf ekki fara útí hér. En hugsunin við þetta hugtak er öllum líkindum sú að hið bezta kemur síðast. Og það er nákvæmlega það sem gerðist í undirheimum Þingholtsstrætis þetta óðinsdagskvöld í Reykjavík.

Margrét Guðrúnardóttir heitir stelpa sem er um tvítugt. Hún semur og syngur eigin lög og ljóð, spilar í píanó. Með henni spilar Bandið Hans Pabba, sem er skipað flottasta ryþmapari íslenzka rokksins og fínasta blúsgítarista sem landið hefur enn alið.

Á þessum tímapunkti kabarettsins hafði verið reynt mjög á melodramatískar taugar allra viðstaddra. Þess vegna var það eins og ferskur kvöldbær vestan um haf eftir heitan dag þegar Fröken Magga söng sinn óð. Ryþmablúsinn gekk í endurnýjun lífdaga þetta kvöld. Þá er ég að tala um alvöru ryþmablús, ekki þetta gerilsneydda og náttúrulausa arrendbí sem hefur mengað hlustir jarðarbúa of mikið of lengi. Fröken Magga hljómaði eins og hún væri í beinu sambandi eftir lífrænni taug við Memphis, klíentalið fékk glint í öjet og það flæddu erótískir straumar í söfnuðinn. Gæti trúað að þetta hafi endað með alls kyns búgalú hjá ýmsum þegar heim var komið.

Svona er nú galdur músíkurinnar, hún bæði læknar og örvar. það er ekkert nema forréttindi að fá að taka þátt í svona ævintýri.

Man mannskapurinn eftir frétt sem var efnislega á þá leið að kynlíf væri best lukkað ef það stæði í 3 til 13 mínútur? Ég varð einhverra hluta vegna hugsi yfir þessari frétt á morgungöngunni. 3 mínútur er "Bláu augun þín" í fullri lengd með glissinu hjá Jensen í lokin. 13 mínútur er sá tími sem tekur mig að hita frosið brauð í ofni, nota bene án þessa hvítlaukssmjörlíkis sem er ógeðslegt. Ég er innan við 13 mínútur að ganga heiman frá mér og uppá Klambratún í góðu sumarfæri.

Reyndar fylgdi fréttinni að þessi tími innihéldi ekki "forleik" og heldur ekki hin þokukennda "eftirleik". Þessar ídeölu 3-13 mínútur eru hreint og klárt samfaraatriði, hankípankí, innogút. Þetta var að mig minnir niðurstaða 50 sérfræðinga í kynhegðun mannapans.

Þegar allt er reiknað með, forleikur, hankípankí og eftirleikur, þá sé ég að þetta er uþb passlegt. Þetta er eins og göngutúr í vinnuna, ca 35 mínútur, nema miklu skemmtilegra. Ég tek það strax fram að ég er mikill unnandi afmors ljúfu lista, finnst þær ólíkt meira gefandi en tam eróbikk, skokk eða skjalaflokkun. Samfarir eru frábær endir á sjónvarpsglápi, skraflspili og rúsínan í pylsuendanum eftir hressandi rifrildi. Ég myndi aldrei fara út að hlaupa eftir 10 fréttir Sjónvarpsins svo lítið dæmi sé tekið. Það gera bara asexual nördar.

Niðurstaða þessarar rannsóknar kynfræðinganna færði mér frið. Ég hef eiginlega aldrei trúað þessu almennilega þegar menn segja mér að þeir hafi "verið að alla nóttina". Hvernig getur fólk eytt heilli nótt í svo endurtekningasamt athæfi eins og sex? Hjakkað í 8 klukkustundir eins og einhverfar spætur? Það væri álíka mikið stuð eins og að horfa á málningu þorna, eða fylgjast með tánöglum vaxa.

3-13 mínútur er málið.

Einu sinni var maður vestur í Bandaríkjunum sem hét Elvis. Hann var svo hættulegur að þegar hann var sýndur í sjónvarpi þá var hann myndaður frá mitti og uppúr, því það sem var fyrir neðan beltisstað ofbauð siðferðiskennd sannkristinna. Tónlistin sem hann flutti var úthrópuð sem úrkynjun, ógn við siðgæði, árás á kristin gildi, hreint ógeð.Rokk og ról var uppreisn unglinga gegn ríkjandi viðhorfi, frelsun frá kúgun eldri kynslóðarinnar.

Þessi uppreisn hefur nú lukkast svo vel að rokk og ról er orðið meinlaust, bitlaust og nánast innihaldslaust. Smá sprikl hér og þar eins og pönkið hefur fjarað út, nú er rokk orðið hluti af "stofnuninni". Núna lærir ungt fólk rokk í þartil gerðum skólum á vegum hins opinbera, sækir um styrki til tónleikahalds, sækir um styrki til útgáfu tónlistar sinnar og sækir um styrki til tónleikahalds erlendis. Rokk og ról er með öðrum orðum orðið meinlaust og hefur algerlega misst sinn höfuðtilgang sem er að ógna ríkjandi viðhorfum.

Rokk og ról er búið að ná svipuðum status og leiklistin, bókmenntir og myndlistin, svona notalegt klíkupartý með léttum veitingum á eftir.Nýjan Elvis plís...